Hartfalen komt voor bij 40-70% van de dialysepatiënten en is van groot klinisch belang. Desalniettemin zijn er momenteel geen duidelijke behandelstrategieën voor hartfalen bij patiënten met eindstadium nierfalen. Dit is deels toe te schrijven aan de nog onvoldoende bekende onderliggende mechanismen van de ontwikkeling van hartfalen specifiek bij chronische nierschade (CNS) en dialyse. Daarnaast worden patiënten met eindstadium nierfalen grotendeels uitgesloten van grote klinische trials.
Hartfalen bij ernstig nierfalen wordt vaak gekenmerkt door linkerventrikelhypertrofie (LVH) en een vergrote linkerventrikelmassa (LVM) met lang niet altijd een verminderde ejectiefractie. Studies in voornamelijk patiënten met diabetes mellitus type 2 toonden aan dat SGLT2-remmers de LVM significant kunnen verminderen t.o.v. placebo. Daarnaast verbeteren SGLT2-remmers ook de linker ventriculaire (LV) globale longitudinale strain (GLS). Dit is een niet-invasieve echocardiografische maat voor LV-systolische en diastolische functie en blijkt een krachtigere prognostische voorspeller te zijn van mortaliteit en cardiovasculaire ziekte in vergelijking met de LV-ejectie fractie in de algehele populatie, maar ook bij patiënten met eindstadium nierfalen. De onderliggende mechanismen van dit directe cardio-protectieve effect zijn nog niet opgehelderd. Mogelijk spelen verbetering van de myocardiale bio-energetica, vermindering van cardiale fibrose en reductie van oxidatieve stress een rol.
Onderzoek naar het directe cardiale effect van dapagliflozine bij eind stadium nierfalen patiënten die worden behandeld met peritoneaal dialyse.
Onze hypothese is dat SGLT2-remmers de hartfunctie kunnen beschermen, onafhankelijk van een substantiële nierfunctie. Dit willen we onderzoeken in een dubbel blinde klinische trial waarbij 100 eind stadium nierfalen patiënten die behandeld worden met peritoneaal dialyse (PD) worden gerandomiseerd naar dapagliflozine 10mg/dag of een matchend placebo (deelnemers van de Renal Lifecycle trial (NCT05374291)). Bij de start van de studie, na 6 maanden en na 1 jaar wordt de hartfunctie gemeten met een cardiale echografie (LV-GLS) en MRI (LVM). De primaire uitkomstmaat is de verandering in LV-GLS na 6 maanden. Daarnaast wordt gekeken naar de LV-GLS (echo) en LVM (MRI) na 1 jaar. De echografie data wordt gerelateerd aan CNS- en PD-geassocieerde mediatoren van hartfalen (gemeten in serum, urine en peritoneaal dialysaat). Ook wordt onderzocht of dapagliflozine een gunstig effect heeft op de conditie van de deelnemers (middels een vragenlijst gericht op symptomen van hartfalen en een 6-minuten wandeltest). De follow-up van de patiënten is ca. 3 jaar en dat biedt ook de mogelijkheid om de klinische cardiovasculaire eindpunten opname voor hartfalen of overlijden te vervolgen.
STOP HF in PD kan bewijs leveren voor de directe cardiale effecten van SGLT2-remming en meer inzicht geven in de onderliggende mechanismen van de ontwikkeling en behandeling van hartfalen bij patiënten met ernstig nierfalen. Voor meer informatie klik hier.
