Achtergrond: Hartfalen (HF) is de op één na meest voorkomende cardiovasculaire complicatie bij patiënten met type 2 diabetes (T2DM) en ongeveer 70% van de patiënten met zowel T2DM als HF ontwikkelt HF met behouden ejectiefractie (HFpEF). Preklinische ongunstige cardiale remodellering wordt vaak gevonden bij asymptomatische patiënten met T2DM en kan zich ontwikkelen tot een klinische presentatie van HFpEF. Er zijn verschillende risicofactoren voorgesteld voor de ontwikkeling van HFpEF bij diabetes, waaronder metabole factoren (glykemie, ontsteking), vasculaire calcificatie, microvasculaire endotheeldisfunctie en vasculaire stijfheid. Het ontbreekt momenteel echter aan een uitgebreide studie naar welke klinische kenmerken, natriuretische peptiden en echomaten geassocieerd zijn met HFpEF bij diabetespatiënten.

Deze cross-sectionele studie wordt uitgevoerd bij mensen met T2DM uit het Hoorn Diabetes Care System (DCS) Cohort. Deelnemers met ten minste 3 jaar follow-up worden uitgenodigd voor een follow-up bezoek drie jaar na het eerste studiebezoek.

De prevalentie van hartfalen stijgt in Nederland naar meer dan 240.000 mensen, en van de mensen van 65 en ouder heeft 6% hartfalen. Hiervan is de helft hartfalen met HFpEF. In het bijzonder bij mensen met T2DM komt HFpEF vaak voor. Literatuuronderzoek laat zien dat HFpEF en het voorstadium daarvan bij zo’n 19% en 42% van de mensen met T2DM voorkomt. Dit onderzoekt beoogt risicoprofielen te vinden voor vroege opsporing van diastolisch dysfunctie of HFpEF bij mensen met T2DM.

Studiepopulatie van dit onderzoek bestaat uit 900 volwassenen in de leeftijd van 50 tot 75 jaar, die een jaarlijks diabetes controle bezoek bijwonen in het Diabetes Zorgsysteem in Hoorn. Deelnemers hebben een T2DM-duur van meer dan 1 jaar en  toestemming gegeven om benaderd te worden voor verder onderzoek. Daarnaast zal een subgroep van deelnemers met T2DM die deel uitmaken van de lopende Hoorn studies cohort, worden uitgenodigd voor een uitgebreid follow-up cohort bezoek, dat bestaat uit metingen van de Follow-up Hoorn studie (METC 2021.0177) en metingen van de vroege HFpEF studie. Door beide studies te combineren willen we de inclusiepercentages voor beide studies optimaliseren. De combinatiebezoeken van Early-HFpEF en Follow up Hoorn studie zijn in december 2022 afgerond. In 2023 worden ongeveer 250 studiedeelnemers met ten minste drie jaar follow-up uitgenodigd voor een follow-up bezoek drie jaar na het eerste studiebezoek.

De belangrijkste uitkomstparameters zijn diastolische indices van de linkerventrikel (LV) (mitralisklep pulse wave tissue Doppler indices - TDI) en parameters van de grootte/functie van de linkerventrikel (LA) (volumes en fasische functies), beoordeeld met conventionele echocardiografie. Andere onderzoeksparameters zijn de plasmaspiegels van natriuretische peptiden. Vasculaire stijfheid zal worden beoordeeld aan de hand van de polsgolfsnelheid en de enkel-brachiale index. Vaatverkalking zal worden beoordeeld met een CT-scan van de onderste extremiteiten en het hart. In een subgroep van 150 patiënten met een man/vrouw verhouding van 1:1 zullen we een extra niet-invasieve evaluatie van de endotheelfunctie van microvasculaire bloedvaten uitvoeren door middel van laser speckle contrast analyse in combinatie met iontoforese. De associatie van verschillende niveaus van glykemische controle met de LA-grootte/functie en de associatie tussen demografische/klinische kenmerken, biomarkers en echocardiografische parameters zal eveneens worden beoordeeld.