Marielle Emmelot-Vonk is werkzaam als klinisch geriater in het UMC Utrecht. Zij combineert patiëntenzorg met wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten bij ouderen. Hartfalen komt vaak voor op oudere leeftijd. Het stellen van de diagnose kan bemoeilijkt worden doordat ouderen naast hartfalen ook vaak andere aandoeningen hebben, zoals COPD, nierfalen of diabetes mellitus. Hierdoor worden de klachten van hartfalen niet altijd meteen herkend.
“Daarom is meer bewustwording over hartfalen bij ouderen belangrijk”, vertelt Marielle. “Hoe eerder we het ziektebeeld vaststellen, hoe sneller we kunnen starten met de juiste behandeling en begeleiding.” Want de impact van hartfalen is groot: vermoeidheid en kortademigheid zorgen voor veel beperking in het dagelijks functioneren. Dit kan leiden tot onzekerheid of angst- en stemmingsklachten. Ook kan dit tot een sociaal isolement leiden. “Hier dient bij de begeleiding van mensen met hartfalen dan ook aandacht voor te zijn”.
Een patiënt die indruk maakte
Een ontmoeting die Marielle altijd is bijgebleven, is die met een 82-jarige man. Hij werd binnen korte tijd drie keer opgenomen met hartfalen. “Elke keer knapte hij wel weer iets op, maar hij werd niet meer de oude”, herinnert Marielle zich. “Hij kon steeds minder en werd steeds hulpafhankelijker. Samen met het behandelteam moesten we ons afvragen: hoe nu verder?”
Als voorzitter van het consultatieteam ondersteunende en palliatieve zorg van het UMC Utrecht is Marielle gewend zulke gesprekken te voeren. De man gaf aan dat hij een prachtig leven had gehad, waarbij hij veel ondernomen had en de regie over zijn leven had. Nu voelde hij dat de energie nu uit hem vloeide en dat hij in de laatste fase van zijn leven was beland. Ook nu wilde hij graag zelf de regie in handen houden, en zag hij op tegen vele ziekenhuisopnames.
“In overleg met hem, zijn familie, het behandelteam en de huisarts besloten we om ons niet meer te richten op het verlengen van het leven, maar op het verlichten van zijn klachten en het tijd doorbrengen met familie en vrienden. Hij ging naar huis met extra thuiszorg en begeleiding van zijn huisarts. Daar is hij, na een korte periode, rustig overleden.”
Het gesprek durven aangaan
Als expert binnen het Deltaplan Hartfalen zet Marielle zich in voor meer aandacht voor de impact van hartfalen op het dagelijks functioneren en voor de palliatieve zorg bij hartfalen. “Veel mensen met hartfalen hebben nog nooit met een zorgverlener gesproken over de laatste levensfase, terwijl ze daar wel behoefte hebben aan informatie en begeleiding hierbij. Het is belangrijk dat zorgverleners leren herkennen wanneer iemand in de laatste levensfase komt, en dat we dit ook bespreekbaar maken. Zo kan een patiënt zelf bepalen wat hij of zij wel of niet wil in deze fase.” Dit kunnen we alleen doen door bewustwording over dit onderwerp te creëren en als zorgverleners goed met elkaar samen te werken.
Het Deltaplan steunt daarom de campagne ‘Zorg tot het Laatst. Je doet het samen’ die laat zien hoe breed en belangrijk palliatieve zorg is, en vooral dat je het als zorgverleners sámen doet. Meer is te vinden via: zorgtothetlaatst.nl
